کود NPK چیست؟
کود NPK از مهم ترین و ضروری ترین کودهای شیمیایی مورد در حوزه کشاورزی است که شامل سه عنصر اصلی نیتروژن (N)، فسفر (P)و پتاسیم (K)مورد نیاز همه گیاهان می باشد. اگرچه بر روی بسته آنهاNPK نوشته شده باشد که نشان ازپایه اصلی این کود توسط سه عنصر یاد شده می باشد اما این کودها ممکن است مخلوطی از عناصر دیگری نیز باشند. تمامی این عنصرها برای رشد و نمو گیاهان ضروری هستند و هر کدام نقش خاصی را در فرایند ها یبیولوژیکی به خود اختصاص داده اند.
مزایای استفاده از کود NPK چیست؟
همچنین میتوانید از مطلب دیگر ما در خصوص کود NPK استفاده و مطالعه نمایید
تمامی گیاهان به منظور رشد اولیه خود به نیتروژن، فسفر و پتاسیم احتیاج دارند و بدیهی است با کمبود این عناصر گیاه در طولانی مدت شادابی خود را از دست داده و رشد آن مختل می شود. کود NPK با در اختیارگذاری این عناصر برای گیاه به تغذیه آنها کمک می کند. به طور کلی نیتروژن در افزایش رشد رویشی گیاهان و غذاسازی آن ایفای نقش میکند. فسفر نیز با افزایش حجم ریشه ها و به دنبال آن جذب بیشتر مواد غذایی به شد و گلدهی و گرده افشانی گلها و درختان کمک می کند.
پتاسیم همچون فسفر در افزایش گلدهی نقش دارد. همچمین تاثیر مستقیمی بر روی کیفیت رشد گیاه و محصولات و حتی مزه میوه ها دارد. بالا بردن سیستم ایمنی گیاه و جلوگیری از ابتلا گیاه به انواعی از بیماری ها نیز از دیگر نقش های پتاسیم تلقی میشود. موارد اشاره شده تنها بخش اندکی از خواص عناصر موجود در کود NPK میباشد. همچنین لازم به ذکر است هرچند نیاز گیاهان به کود امری طبیعی تلقی میشود اما استفاده از کود NPK بایستی بر اساس نوع گیاه باشد.
انواع کود NPK
- کودNPK متعادل: در این نوع کود نسبت های برابری از نیتروژن، فسفر و پتاسیم توزیع شده اند.
(به طور مثال 10-10-10)
- کودNPK نامتعادل: نسبت توزیع عناصر مذکور تفاوت دارد.. (به طور مثال 20-10-10 یا 15-30-15) که بسته به نیاز خاص هرگیاه تعبیه/ تولید می گردد.
- کود NPK محلول: این نوع کود قابلیت انحلال پذیری مطلوبی در آب در آب دارد و به این ترتیب برای آبیاری قطره ای و اسپری مناسب می باشد.
- کود NPK گرانوله: این نوع کود به شکل دانه های جامد عرضه می گردد و معمولا به خاک اضافه می شود.
روش استفاده:
کود دهی اولیه: به طور معمول حین کاشت گیاهان، کود NPK به خاک افزوده می شود.
کوددهی تکمیلی: در بازه رشد گیاه، به خصوص در مراحل حساس همچون گلدهی یا میوه دهی، میتوان از این کود استفاد ه نمود.
دفن کردن: به انجام این منظور میبایست خاک را در اعماق خاک دفن نمود تا ریشه ها به آب دسترسی بیابند.
آبیاری: محلول کود حل شده در آب از طریق سیستم آبیاری به گیاهان منتقل می شود.
فرمول ها:
فرمول های مختلف کود NPK با توجه به متفاوت بودن نسبت عناصر آن تعیین می گردد. بعضی از فرمول های پرمصرف آن در زیر آمده است: مده استآ»ده استآللات
| فرمول های پرکاربرد کود NPK |
| 20-20-20 |
| 36-12-12 |
| 10-52-10 |
| 5-50-5 |
- کود 20-20-20:
کود 20-20-20 از انجایی که شامل درصد برابری از عنصرهای اصلی است جز پرمصرف ترین کودها می باشد. به همین خاطر اکثرا به منظور افزایش رشد عمومی و رویشی گیاهان و فراهم کردم مقدار کافی از عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر مورد استفاده قرار می گیرد. گیاهان آپارتمانی مثال خوبی از کاربرد این نوع کود می باشد.
- کود12-12-36 NPK:
کود12-12-36 NPK به عنوان یک کود پرکاربرد و عمومی در کشاورزی و حتی در خانه از آن یاد می شود. این کود با توجه به میزان بالای پتاسیم موجود در آن باعث بالا رفتن کیفیت در رشد و به دنبال آن افزایش مقاومت گل و گلدهی بهتر گیاه میشود.
- تفاوت ها:
- نسبت عناصر: اصلی ترین تفاوت در میان انواع کودهای NPK در نسبت های نیتروژن، فسفر و پتاسیم آن می باشد که با توجه به نیاز گیاه تفاوت خواهد داشت.
- نوع کاربرد: بسته به نوع گیاه و شرایط مختص به آن، کودهای خاصی به این منظور طراحی و تولید می گردد.
- محلولیت: بسته به محلول بودن این کود ها در آب و یا گرانوله بودن برخی دیگر، شیوه های مصرف آنها با یکدیگر فرق خواهد داشت.
نکات مهم:
- بررسی خاک: قبل از به کارگیری کود NPK ، مطلوب است آزمایش خاک انجام پذیرد تا مشخص گردد گیاه به چه عناصری نیازمند است.
- میزان مصرف: میزان مورد استفاده می بایست با در نظرگیری نوع گیاه، مرحله رشد و شرایط خاک صورت پذیرد تا گیاه از آسیب های احتمالی حفظ شود/محفوظ باقی بماند.
- زمان بندی: استفاده از کود NPK در زمان درست می تواند اثر بالایی بر روی افزایش بهره وری گیاه ایفا کند.